İnternetin insan hayatında daha fazla yer almaya başlaması internet gelişiminde de farklı evreleri tetikledi. İnsanların kendilerini her geçen gün daha çok bu yapıyla bütünleştirmesi, iş süreçlerinin her gün daha fazla bu yapıya uyumlu hale gelmesi, teknolojinin tam anlamıyla bu sistemle bütünleşmesi sonucunda web dünyası farklı evreler geçirdi. Dinamik yapısı sayesinde sürekli gelişim ve değişim içerisinde olan internet, bugün artık en etkin iletişim, eğitim ve iş yapma araçlarından bir tanesi.
Bu değişim çok kısa sürede ortaya çıkmış ve hayata entegre olmuş gibi görünse de internetin tarihi oldukça eski. Soğuk Savaş yıllarında ABD, bilimsel ve teknolojik açıdan Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliğinden geri kalmak istemiyordu. İnternetin temelleri bu yıllarda ABD tarafından ortaya atıldı. 1962 yılında dört bilgisayar bilimcisi (J.C.R. Licklider, Leo Beranek, Richard Bolt ve Robert Newman) tarafından “Galaktik Ağ (Intergalactic Computer Network)” isimli bir çalışma hazırlandı. Bu projenin yapısı, içeriği ve gerçekliğe uygunluğu ile somut temeller üzerine inşa edilmişti. Bugünkü internetin ana hatlarını belirleyen bir şekilde yazılan bu proje 1969 yılında ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) isimli ağ ile birbirine bağlandı.
1969 yılında Californya’da ARPA’nın (Gelişmiş Savunma Araştırmaları Projeleri Bilimi) kurulmasıyla internet kavramı hayat geçti. ARPA en başta dört farklı üniversitedeki ana bilgisayar ile bağlantı halindeydi. O yıllarda internet bugünkü kadar kullanıcı dostu değildi ve kullanımı zordu. Aşamalı olarak birkaç yıl içerisinde farklı kurumlar ARPA’nın ağına bağlanmaya başladı. O günlerde ise internet sadece bilgisayar uzmanları ve bilim insanları tarafından kullanılıyordu. Ray Tomlison 1972 yılında elektronik postayı ARPANET’e uyumlaştırarak aynı serverda olmasa dahi farklı serverlardaki bilgisayarlar arasında e-posta gönderilmesine izin veren yapıyı kurdu. Bugün mail adresi olarak adlandırılan kullanıcı adı ve bağlı bulunduğu ağ arasında kullanılan “@” sembolü de Ray Tomlison tarafından bir çok sembol ve işaretin arasından seçildi. İngiltere Kraliçesi’nin 1976 yılında ilk e-postasını göndermesiyle birlikte ise internet fikri popüler hale gelmeye başladı.
1972 yılında yayınlanan TELNET protokolü ile uzaktaki bir bilgisayar ile bağlanmayı başardı. 1973 yılında yayınlanan Ftp Protokolü de internet siteleri arasında dosya transferini mümkün kıldı. Bilgisayarlar arasındaki veri transferini belirli temeller üzerine oturtmaya çalışan Vinton Cerf, “internet” kelimesini dünyada kullanan ilk kişi oldu. İngilizce’de Inter- öneki arasında ve karşılıklı anlamlarına, net sözcüğü ise ağ anlamına gelmekte.
Dünyanın ilk alan adı olan symbolics.com 1985 yılında alındı. 1989 yılına gelindiğinde ise Peter Deutsch, Montreal Üniversitesi’nde ftp dosyaları için arşiv ismiyle anılan bir sistem oluşturdu. 1990 yılında Berners Lee tarafından bir tarayıcı geliştirildi ve dünyanın ilk web içeriğini de bu tarihte oluşturuldu. O içerik CERN telefon listesiydi. 1991 yılında ise Minnesota Üniversitesi‘nde ilk gerçek kullanıcı dostu internet ara yüz geliştirildi.
Dünya internetle yani ‘World Wide Web’ deyimiyle 1991’de tanıştı. Bugün dünyayı birbirine bağlayan yapı olan World Wide Web (www), Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) bilgisayar programcısı olarak görev yapan bilgisayar bilimci Tim Berners-Lee’nin 1989 yılında HTML (HyperText Markup Language) adlı bilgisayar etiket dilini geliştirmesiyle oluştu. Dünyanın ilk web sayfası ise 1991 yılında CERN’de hayata geçti. 1994’te gelindiğinde internetteki site sayısı 10 bine, host sayısı ise 3 milyona ulaşmıştı. Bu dönemden sonra internet dünyasında yeni bir dönem başlamış oldu.
1993 yılında Marc Andreessen ve Eric bina isimli iki üniversite öğrencisinin bitirme tezi olan ilk grafiğe dayalı “Mosaic” isimli ilk web browser’ı geliştirildi. 1994 yılında sanat müzelerinin web sitesine götürmeyi amaçlayan ve Joe McCambley tarafından tasarlanan ilk internet reklamı yayınlandı. Reklamda “Farenizi hiç buraya tıkladınız mı? Tıklayacaksınız!” yazıyordu. Reklam HowtWired.com web sitesinde gösterilmişti. 1994 yılında Jerry Yang ve David Filo nun Stanford Üniversitesi’nde doktoralarını yaptıkları sırada sadece hobi amaçlı olarak tavsiye ettikleri web sitelerinin listesini içerecek bir web sayfası olması amacıyla Yahoo’yu (Yet Another Hierarchical Officious Oracle) kurdular.
İnternette özelleşmeyi sağlayan alan isimler ise 1995 yılında paralı oldu. 1995 yılında kullanılmış eşyaların satılabilmesi üzerine hizmet veren eBay kuruldu. eBay da satılan ilk ürün bir laser pointer oldu. 14.83 dolara alıcı buldu. Dünyanın en ünlü hacker’ı olarak nitelendirilen Kevin Mitnick 1995 yılında yakalandı. 1996 yılında ise bugün dünyanın en büyük kitap satış sitesi olan amazon.com kuruldu. Bu yıllarda Microsoft tarafından Internet Explorer’ın ilk sürüm Internet Explorer 1.0 yayımlandı. Bu ürün lisanslı Spyglass Mosaic piyasaya sürülmesinden ibaretti. Bu sürümün bir üst versiyonu olan ve SSL ve cookie desteği sağlayan Internet Explorer 2.0 iki ay sonra yayınlandı.
1998 yılında Stanford Üniversitesi‘nde doktora öğrencisi oldukları sırada Larry Page ve Sergey Brin tarafından PageRank teknolojisine dayanan Google kuruldu. Aynı yıl Internet Tahsisli Sayilar ve Isimler Kurumu (ICANN) online ödeme sistemi PayPal ve Yahoo’nun hizmeti olan Yahoo Gruplar’da kuruldu
1999 yılında Nokia tarafından WAP (wireless application protocol) teknolojisiyle internete bağlanabilen ilk telefon olan 7110 geliştirildi. Bu yıl NTTdocomo firması tarafından Japonya’da 3G teknolojisi duyuruldu. İsrailli bir grup bu yıl dünyanın en çok kullanılan anaında mesajlaşma programlarından biri olan ICQ kuruldu. 1999 yılında Pyra Labs tarafından geliştirilen internetteki ilk blog hizmet sağlayıcısı blogger.com hayata geçti.
2001 yılında kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan, özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız, kâr amacı gütmeyen bir dünyanın en büyük internet ansiklopedisi wikipedia kuruldu. 2003 yılında ABD araştırma ve eğitim toplum tarafından işletilen ve yüksek hızlı ulusal bilgisayar ağı (National LambdaRail (NLR)-19.000 km) kuruldu. Bu yıl bugün internetin en büyük iş arama ağı Linkedin Reid Hoffman tarafından kuruldu. Apple iTunes mağazasını yine bu yıl devreye aldı. Skype’ın temelleri de 2003 yılında atıldı.
2004 yılında sadece Harvard Üniversitesi öğrencileri için Mark Zuckerberg tarafından Facebook kuruldu. 2005 yılında üç eski PayPal çalışanı (Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim) tarafından Youtube kuruldu. İki yıl sonra ise Google Youtube’u satın aldı. 2006 yılında sosyal medya dünyasına 140 karakterlik sınırıyla yepyeni bir soluk getiren mikroblog sitesi Twitter kuruldu. İnternet Yönetim Forumunun resmen Temmuz 2006’da Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından kurulduğu açıklandı.
2008 yılında Spotify İsveçli bir müzik veri akışı servisi kuruldu. 2009’un ilk yarısında deneme çalışmaları başlayan ve kamuoyuna adı önce “Kumo” olarak duyurulan Bing, 1 Haziran 2009 tarihinde “beta” (deneme) aşamasıyla hizmete sunuldu.
Google 2011 yılında kendi sosyal ağı Google Plus’ı tanıttı. Aynı yıl ICANN 2005 yılında başlattığı, internet topluluğu, iş grupları ve hükümetler ile üzerinde uzun yıllar konuşulan, tartışılan ve çalışılan yeni Üst Düzey Alan Programı (Top-Level Domains – TLDs) politika geliştirme süreci 20 Haziran 2011 Singapur toplantısında kabul edildi.
Yararlanılan Kaynaklar;
- http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html
- http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/55696.asp?cp1=1#BODY
- http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nternetin_tarihi
- http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/55696.asp
- http://www.armaweb.com.tr/internetintarihcesi.htm
- http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Internet
- http://www.denizergurel.net/turkiye-ve-dunyada-internetin-kisa-tarihi/
- http://tr.wikipedia.org/wiki/Arpanet
Bir yanıt yazın